انسان زائيده شرايط نيست، بلكه خالق آن است. «بيامين ديزرائيلي»
شاید فكر كنید مگر میشود در مدت چند ماه باقیمانده تا كنكور به یك رتبة ۳رقمی یا ۲رقمی و يا يك نتيجه خوب دست یافت؟ ما با توجه به تجربههایمان میگويیم، میشود!!! ولی، رسیدن به آن پیش شرطهایی دارد كه باید درنظر بگیرید. اگر شما مراحل زیر را طی نمایید، و از آموزش مناسب به هر نحو بهرهگیری نمایید، تضمین موفقیت شما صددرصد خواهد بود. شما ميتوانيد با استفاده از امكانات آموزشي كه براي خود فراهم ميسازيد بالاترين بهرهوري را داشته باشيد اگر مطالب زير را جدي بگيريد!
برنامهریزی در درس خواندن بسیار مهم میباشد و بدون انجام این مرحله نباید هیچ كار دیگری انجام داد، زیرا مطالعه شما مانند یك پروژهي ساختماني ميباشد كه براي رسيدن به سرانجام بايد شما يك نقشه مهندسي مشخص داشته باشيد. شما درس خواندن را از امروز شروع میكنید و انتظار داريد سال آينده، یك رتبة عالی در كنكور سراسری كسب نمايید. در این راه طولانی، هر قدمی كه بر میدارید باید برنامهریزی شده، منسجم و قابل اطمينان باشد تا بیشترین راندمان را داشته باشید. بدون برنامهریزی شما در این پروسة طولانی مدت گم میشوید. به عبارت سادهتر شما بدون يك نقشه مناسب فراموش خواهيد كرد كه براي چه، سختيها و مشكلات اين راه را به جان خريدهايد و امكان دارد در هر نقطه مسير از ادامه راه منصرف شويد.
یك برنامهریزی موفق ساختار و اجزایی دارد كه باید اجرا شود تا به يك نتيجه مطلوب ختم شود. اين اجزا عبارتند از: هدف، تعهد به اجرا، و نوشتن برنامه.
سوال بسیار مهم كه باید در ابتدا مد نظر قرار دهیم این است كه ما چرا برنامهریزی میكنیم؟ جواب واضح است: برای اینكه به یك هدف برسیم!
با آنكه جواب كاملا واضح است اما مشكلي كه اكثر برنامهریزیها را شامل ميشود اين است كه یا هدف ندارند و یا اهداف تعریف شده آنقدر مبهم و گنگ هستند كه برنامهریزی را مخدوش و معيوب ميسازد. بعنوان مثال بسياري از دانشآموزان میگویند كه من میخواهم درس بخوانم تا نمرهام خوب! شود. سؤالی كه مطرح است این است كه به نظر شما نمره خوب چه نمرهاي است؟ به عبارت دیگر مفهوم نمره خوب، يك موضوع مبهم و گنگ است. بنابراين هدف شما باید دقیق و عددي باشد. به عنوان مثال اگر شما بخواهید نمره ۱۵ بگیرید باید روزی ۳ ساعت درس بخوانید، اگر میخواهید نمره ۱۸ بگیرید باید روزی ۵ ساعت درس بخوانید و اگر میخواهید نمره ۲۰ بگیرید باید روزي ۱۰ ساعت درس بخوانید!
خیلیها در كلاسهای متعدد وقت صرف میكنند و یا از دبیران غیرمتخصص برای تدریس خصوصی استفاده میكنند و در آخر كار هم با هزینهی فراوان به هیچ نتیجهای نمیرسند. علت آن است كه پيش از اقدام، هدف خود را مشخص نكردهاند و نميدانند واقعا چه ميخواهند به همين دليل هزينه مالي، زماني، روحي و جسمي آنها تلف شده و جز افسوس محصولي نخواهد داشت.
در اغلب موارد دانشآموزان برنامهريزي ميكنند و شايد برنامه آنها بسيار كامل و دقيق باشد، اما چون هدفشان را مشخص نكردهاند، آن برنامه، هيچگاه عملي نميگردد. اگر هدفی برای درسخواندن (یا بهطور كلی تحصیل) خود نداشته باشید و در پایان یك سال نيز هیچ موفقیتی در كنكور كسب نكنيد، پیش خود میگویید كه خیلی خوب است، چون حداقل من درسهایم را پاس كردهام. اگر هم چند درس را افتاده باشید پیش خود میگویید باز هم خوب است، چون همینكه برخی دروس را پاس كردهام از هیچی بهتر است! و اگر درسهايتان را پاس نكرده باشيد با خود ميگوييد خوب اشكالي ندارد چون حداقل سربازي نميروم! و … .
هدف، سكان هدايت كشتي زندگي شماست. اگر كشتي تحصيل و زندگي شما فاقد سكان باشد، در درياي مواج و طوفاني مشكلات، با يك نسيم ملايم نيز غرق خواهد شد.
بدون تعهد، برنامهریزی شما هیچ ارزشي ندارد و همچنين شما براي ارزيابي خود و نتایج درسهایتان دچار اشكال میگرديد.
بعنوان مثال یكی از همكلاسیهای شما روزی ۳ ساعت درس میخواند، آیا او به اندازه كافی درس میخواند؟ آیا باید او را تشویق كنیم؟ یا بايد به او تذكر دهیم كه كم كاری میكند؟ جواب تمامی این سؤالات در این نهفته است كه تعهد این دانشآموز برای درس خواندن چقدر بوده است؟ اگر او تعهد كرده است كه روزی ۲ ساعت درس بخواند، پس كار او خوب است، ولیكن اگر تعهد داده است كه روزی ۴ ساعت درس بخواند، باید تلاش بیشتري كند.
همیشه قانون علت و معلول را بخاطر داشته باشید. شما نمیتوانید روزی ۵ وعده غذای چرب و چاقكننده بخورید، ورزش و تحرك نيز نداشته باشيد، آنوقت انتظار داشته باشید روزی حتي ۱۰۰ گرم وزن كم كنید!
بعضی از دانشآموزان كه میخواهند به طریقی، با حرفهای «مندرآوردي» و عجيب و غريب، از خود رفع تكليف كنند، میگویند كه« ما میگوییم نیم ساعت درس ميخوانيم و نميگوييم كه یك ساعت درس میخوانیم، تا خدای نكرده پیش خودمان دروغگو نشویم!». به این ترتیب و با این توجیه، راه تنبلی را از همین ابتدا برای خودشان باز میگذارند و البته هيچگاه به اهدافشان نميرسند.
براي نوشتن تعهد، در قدم اول بايد تعهد متناسب با هدف انتخاب و نوشته شود تا اگر در آینده وقت متناسب با هدف گذاشته نشد، دانشآموز سریعاً متوجه شود كه در راستای هدفش گام بر نمیدارد و خودش به صورت خودكار آن را اصلاح كند. در قدم بعدي بايد تعهد خود را به هر صورت ممكن براي خود يادآوري كنيد. به طور مثال ميتوانيد فيشهايي تهيه كنيد و روي آن هدف و تعهد خود را بنويسيد و آن را هميشه به همراه داشته باشيد و هرگاه احساس كرديد آن را فراموش نمودهايد به خود يادآوري كنيد.
پس از همین ابتدا دست از توجیهات نادرست بردارید و سعي نكنيد اهمال و كمكاري خود را به ديگران، شرايط اجتماعي و … نسبت دهيد. اين مسائل فقط باعث ميشوند تا شما يك بازنده باشيد.
بسياري از داوطلبان با توجيهات گوناگون از انجام دادن اين كارها شانه خالي ميكنند چراكه آنها نميدانند بهشت را به بها ميدهند نه به بهانه! پس هماكنون شروع كنيد. در نامههاي چهارم و پنجم مطالب و نكات كاربردي در اين مباحث را مطرح كردهايم.
استاد سیدمهدی حسيني ۲۳/۵/۸۹